Το “ blame game” μεταξύ Κύπρου/ Ελλάδος - Τουρκίας και οι δύο συναντήσεις

Οι επικείμενες δύο διερευνητικές συναντήσεις, Ελλάδος–Τουρκίας στις 25 Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη και άτυπης πενταμερούς για το Κυπριακό εντός Φεβρουαρίου στην Νέα Υόρκη, θα καθαρίσουν το θολό πολιτικό τοπίο στις σχέσεις των τριών εμπλεκόμενων χωρών με τον ΟΗΕ και την ΕΕ. Όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση μετά από ένα κρυφτούλι εκατέρωθεν αντίθετων δηλώσεων, ο στόχος της κάθε χώρας δεν παρέμεινε  άλλος από ένα παιγνίδι επίρριψης ευθυνών (blame game) στο αναμενόμενο ενδεχόμενο της αποτυχίας των διερευνητικών επαφών και στις δύο περιπτώσεις.

Στην πρώτη περίπτωση οι διερευνητικές επαφές Ελλάδος-Τουρκίας θα σπάσουν τον πάγο στην επικοινωνία των δύο χωρών μετά την μεταξύ τους ένταση των προηγούμενων μηνών που έφτασε στα όρια της πολεμικής σύρραξης. Η Ελλάδα ορθά επιμένει ότι το μοναδικό θέμα στο τραπέζι της συνάντησης είναι η συζήτηση για τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και της  ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Η Τουρκία από την άλλη επιθυμεί να αφήσει ανοικτή την ατζέντα για να συμπεριλάβει άλλα θέματα όπως η αποστρατικοποίηση μεγάλων νησιών του ανατολικού Αιγαίου(Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κως) που γειτνιάζουν με τα παράλια της Μ. Ασίας(αφήνοντας έξω Ίμβρο και Τένεδο), το Τουρκολιβυκό μνημόνιο συνεργασίας, την απαγόρευση της επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδος στα 12 ν.μ και την συνολική αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάνης.

Στην δεύτερη περίπτωση η ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό κ. Τζέιν Χολ Λουτ, μετά από επαφές με τα εμπλεκόμενα μέρη έχει εισηγηθεί την άτυπη πενταμερή συνάντηση με σκοπό την διερεύνηση της προοπτικής των  διαπραγματεύσεων για επίτευξη βιώσιμης λύσης. Η Κυπριακή Δημοκρατία δια στόματος του προέδρου Αναστασιάδη αποδέχεται την συζήτηση για χαλαρή ή αποκεντρωμένη διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία(ΔΔΟ) με πολιτική ισότητα και προτείνει μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης(ΜΟΕ) κυρίως σε σχέση με την εγκατάσταση των νόμιμων κατοίκων της Αμμοχώστου υπό την διοίκηση του ΟΗΕ και της λειτουργίας του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου. Από την άλλη η Τουρκία και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ επιμένουν για την συζήτηση λύσης δύο κρατών ή συνομοσπονδίας δύο κυρίαρχων λαών. Με δεδομένα τα πιο πάνω η Τουρκία βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση για τους πιο κάτω λόγους :

Η συμπεριφορά της στα θέματα της αποκλιμάκωσης της έντασης με την Ελλάδα και του τερματισμού των παράνομων δραστηριοτήτων της στην Κυπριακή ΑΟΖ, βρίσκεται στο μικροσκόπιο της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων μέχρι το επόμενο Συμβούλιο αρχηγών κρατών τον προσεχή Μάρτιο. Η ανάληψη της εξουσίας του νέου Αμερικανού Προέδρου κ. Τζο Μπάιντεν, εναντίον του οποίου έχει αναφερθεί ο κ. Ερντογάν(φίλος του Τράμπ), ο οποίος έδειξε τις αρχικές του προθέσεις μέσω των δηλώσεων του νέου υπουργού  Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Άντονι Μπλίνκεν για περεταίρω κυρώσεις κατά της Τουρκίας, ανησυχεί την Άγκυρα. Δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι ο ίδιος δεν έχει απαντήσει στην συγχαρητήριο επιστολή 10 Νοεμβρίου του κ. Ερντογάν ενώ έχει απαντήσει με ευχαριστίες στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Είναι επίσης γνωστό ότι ο κ. Μπάιντεν διατηρεί καλές σχέσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και είναι καλός γνώστης του Κυπριακού. Η πρωτοβουλία των ΗΠΑ θα ενισχύσει την θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Στο Κυπριακό η Τουρκική πλευρά έχει αλλάξει ριζικά την βάση επίλυσης του επιμένοντας σε λύση δύο κρατών και μαζί με την αυθαιρεσία στο άνοιγμα της Αμμοχώστου έρχεται σε σύγκρουση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Κατά συνέπεια είναι στο χέρι μας να εκμεταλλευτούμε την διεθνή απομόνωση της Τουρκίας και να συμπεριφερθούμε έξυπνα στο παιγνίδι των εντυπώσεων, ούτως ώστε η επίρριψη ευθυνών να καταλογιστεί αποκλειστικά και δίκαια στην Τουρκική πλευρά. Εάν κάνουμε το λάθος να παρασυρθούμε σε συζήτηση για λύση συνομοσπονδίας ελπίζοντας ότι θα οδηγηθεί σε χαλαρή ομοσπονδία και δεν επιμένουμε στην βάση λύσης ΔΔΟ με εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, τότε θα βγάλουμε την Τουρκία από την δύσκολη θέση της παραβίασης των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας ως προς την βάση της λύσης, κάτι που θα αποτελέσει μια αρνητική και επικίνδυνη εξέλιξη για την περαιτέρω πορεία του Κυπριακού προβλήματος. Η Ελλάδα και η ηγεσία της δείχνει αποφασιστικότητα, χαράζοντας ΑΟΖ με την Ιταλία, μερική ΑΟΖ με την Αίγυπτο, παραπέμποντας για εκδίκαση από το Δικαστήριο της Χάγης της ΑΟΖ με την Αλβανία και επεκτείνοντας τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ στο Ιόνιο και προσεχώς στην Κρήτη περιλαμβανομένου του ανατολικού της τμήματος. Ενισχύει την στρατιωτική της ισχύ με την αγορά 18 Γαλλικών μαχητικών Ραφάλ και σύντομα φρεγατών για να μπορέσει να υπερασπισθεί το δίκαιο της θαλάσσιας επικράτειας της. Αναπόφευκτα η αναμενόμενη αποτυχία των δύο συναντήσεων μας οδηγεί στην επιλογή χάραξης νέας συντονισμένης στρατηγικής Ελλάδας και Κύπρου με ενδιάμεσο σταθμό την διπλωματική δικαίωση και την επίρριψη ευθυνών που θα στοχεύει στην επιβολή κόστους στην Τουρκία μέσω της διεθνούς απομόνωσης και των οικονομικών και στρατιωτικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Παράλληλα η ουσιαστική στρατιωτική ενίσχυση μας εντός της Μόνιμης Δομημένης Συνεργασίας της Ευρωπαϊκής άμυνας σε συνδυασμό με τις στρατιωτικές μας συμμαχίες είναι επιβεβλημένη για την αντιμετώπιση της Τουρκικής επεκτατικότητας.